الف : نقشه گلشن :
فضاي سبز ميوه براي رسيدن به حداكثر پرورش , و توليد بيشترين و مرغوبترين مال , نياز به دريافت نوروفروغ كافي داراهستند . اين دستور ايجاب ميكند كه هنگام كاشت , بين طبيعت همسايه مسافت بخصوصي , كه براي فضاي سبز متفاوت گوناگون است و به مقدار آن ها در حداكثر پرورش وابسته است , رعايت شود . درصورتي كه همان طور كه در بيشتر باغهاي سنتي ايران ديده ميشود , طبيعت نزديكتر از مسافت حتمي كشت شوند هنگام باروري روي يكديگر سايه مياندازند و ميزان محصولشان پايين ميآيد . علاوه بر رعايت مسافت , طبيعت بايد روي رديفهاي منظم شمالي جنوبي كشت گردند تا اولاً بتوانند از روشنايي آفتاب بيشتري استعمال ببرند و ثانياً امكان تردد كارگران و وسايل موتوري مهيا شود . نسبت فواصل طبيعت روي رديفها به فواصل بين رديفها , روشهاي كاشت متفاوتي را ايجاد ميكند كه از مهمترين آنان ميتوان مربعي , مستطيلي , مثلثي و داربستي را اسم موفقيت .
در روش مربعي , مسافت فضاي سبز روي رديفها با مسافت بين رديفها برابر است , بطوري كه هر چهار درخت روي رئوس يك مربع , قرار مي گيرند و بنابراين در گلشن , علاوه بر رديفهاي شمالي جنوبي , رديفهاي شرقي غربي نيز وجود خواهند داشت . در اين روش , درحالتي كه مسافت مطلوب در حين كاشت رعايت شده باشد , طبيعت در حداكثر پرورش نصيب اعظم تراز گلشن را ميپوشانند و بين آنان مسافت كمي براي عبور و مرور كارگران و ماشينآلات باقي مي ماند . در اين روش , در صبح و عصر , طبيعت همسايه روي نيز سايه مياندازند و به همين دليل , اين روش اگرچه براي نقاط گرمسيري كه دارنده نوروروشنايي بيشتر ميباشند قابل پذيرش است , براي نقاط سردسير شمالي كه شدت فروغ و روشنايي كمتري داراهستند مطلوب نيست .
در روش مستطيلي مسافت فضاي سبز روي رديفها , از مسافت بين رديفها بيشتر است و به اين دليل با فرض تخصيص مساحتي متساوي با روش مربعي به هر دو درخت ( مثلاً ۱۰× ۹/۴ متر , برابر ۷×۷ متر) درختان، در صبح و بعد از ظهر، سايه كمتري روي هم مياندازند و هر درخت از نور بيشتري بهرهمند ميگردد.
در اين روش، درختان در حداكثر رشد، فواصل بين رديفها را پر ميكنند ولي در روي رديف فاصله بيشتري براي درختان وجود خواهد داشت كه عبور و مرور وسايل را در جهت شمالي جنوبي تسهيل ميكند. اين روش بويژه براي مناطق سردسير مناسب است و توصيه مي شود.
در روش مثلثي كه لوزي و شش گوش هم خوانده ميشود هر سه درخت روي رئوس يك مثلث(به طور معمول متساويالاضلاع و گاهي متساويالساقين) كه جهت قاعده آن شرقي غربي است، و هر چهار درخت روي رئوس يك لوزي كشت مي شوند. اين روش از نظر سايهاندازي مانند روش مربعي است و تفاوتهاي آن با روش مربعي اين است كه اولاً در اين روش رديفهاي شمالي - جنوبي وجود ندارد و ثانياً با رعايت فواصل مساوي، در اين روش حدود ۱۶% بيش از روش مربعي، در واحد سطح، درخت كاشته مي شود.
در روش داربستي درختان، به روشهاي ويژهاي پيرايش ميشوند و توسط چند رديف سيم فلزي كه به پايههاي متصل هستند، نگاهداري ميگردند. در اين روش، درختان فقط از يك سو روي رديف قرار دارند و به طور معمول درختان هر رديف، در حداكثر رشد، فواصل بين خود را پر ميسازند. چون گياهان، در اين روش تنها «دو بعد» دارند. به بادهاي عمود بر جهت رديف حساسند و به اين دليل در مناطقي كه داراي بادهاي شديد و منظم هستند، راستاي رديف بايد حتماً همسوي باد باشد تا يك سوي رديف در تمام طول صبح و پيش از ظهر، سوي ديگر در تمام طول بعد از ظهر و عصر از نور آفتاب بهرهمند گردد.